Aandeelhoudersvergaderingen: Een broodnodige toonverandering

Het seizoen van de algemene vergaderingen is weer begonnen. Dat blijkt altijd een nuttige barometer van de verhoudingen tussen ondernemingen en beleggers. In 2025 kunnen we een overgang verwachten van grootse duurzaamheidsbeloftes na de coronapandemie naar rationelere verklaringen.

In 2024 werd een consumptiegoederenretailer er op een jaarlijkse algemene vergadering met een resolutie toe opgeroepen om verslag uit te brengen over de potentiële risico's en kosten van het beperken van de toegang tot abortus in de VS. Veel investeerders waren op dit punt in dubio. Moet een dergelijke resolutie gesteund worden in de naam van ESG of niet?

Jaarlijkse algemene vergaderingen hebben tegenwoordig een andere functie dan vroeger: van oudsher waren ze een 'gezondheidscheck' voor de bedrijfsvoering, maar in de afgelopen jaren zijn deze vergaderingen uitgegroeid tot een forum waar bestuursraden ook verantwoordelijk gehouden worden voor brede, soms indirecte, duurzaamheidskwesties. Ondernemingen en beleggers hechten sinds de coronacrisis een stuk meer waarde aan het meewegen van duurzaamheidsoverwegingen en de belangen van stakeholders. Daar komt ook die ontwikkeling van aandeelhoudersvergaderingen vandaan.

Nu voltrekt zich een verschuiving. Het aantal keer dat duurzaamheid in de eerstekwartaalcijfers van bedrijven uit de S&P 500¹ voorkwam, is veelzeggend. En we gaan ervan uit dat er in dit seizoen van jaarlijkse algemene vergaderingen ondubbelzinnig wordt bewezen dat de tijd van grootse duurzaamheidsbeloftes toch echt achter ons ligt.

Maar wil dat zeggen dat het ESG-tijdperk voorbij is? Allesbehalve. Dit is juist een uitgelezen kans voor bedrijven en beleggers om bij te sturen hoe ze kwesties rondom duurzaamheid en bedrijfsvoering te lijf gaan.

In de Verenigde Staten leidt de politisering van ESG en de simplistische associatie met 'woke-ism', ook op jaarlijkse algemene vergaderingen, ertoe dat alles wat onder die paraplu lijkt te vallen, categorisch wordt afgewezen. Dit extreme standpunt lag helaas ten grondslag aan het besluit van de Securities and Exchange Commission om beperkingen op te leggen voor aandeelhoudersresoluties op algemene vergaderingen. Toegegeven, we maakten ons steeds meer zorgen om het misbruik van aandeelhoudersresoluties door een aantal beleggers, maar door deze verandering kunnen aandeelhouders bestuursraden onmiddellijk minder effectief ter verantwoording roepen.

Hoewel de nieuwe SEC-regels alle journaals hebben gehaald, is de realiteit dat het Europese bedrijfsleven dit soort resoluties jarenlang bespaard is gebleven vanwege regels inzake het aandeelhouderschap of de vrijheid die bestuursraden in sommige landen hebben om te besluiten om dergelijke resoluties al dan niet op de jaarlijkse algemene vergadering op de agenda te zetten. Dit betekent echter niet dat beleggers bedrijven niet op andere manieren ter verantwoording roepen: engagement-initiatieven worden erg vaak opgezet aan deze kant van de Atlantische Oceaan.

Deze verschuiving is ook een uitgelezen kans om bedrijfsvoering (corporate governance) weer wat welverdiende aandacht te schenken. Maar, net als bij de andere pijlers van het ESG-verhaal, is het belangrijk dat beleggers weloverwogen te werk gaan. Wij vinden het geen goed idee dat grootse governance-principes universeel worden toegepast. Het is belangrijk dat u rekening houdt met de specifieke omstandigheden van elk bedrijf en met bredere economische afwegingen. Dit is extra belangrijk vanwege de actuele spanningen over concurrentie, de voorkeur van emittenten voor beursnoteringen boven de onderhandse markten, veranderende noteringslocaties en de versoepeling van het principe dat één aandeel recht geeft op één stem.

ESG-maatstaven zijn verankerd in de beloningen van hogere managers. Dat is een uitstekend voorbeeld van een governancethema waar er dringend behoefte is aan een gezonde dosis rationaliteit. Een overhaaste integratie van ESG-factoren in het beloningsbeleid levert maar al te vaak zinloze maatstaven op of, erger nog, gegarandeerde uitkeringen. En is dat echt in het belang van aandeelhouders of stakeholders? Een relevant voorbeeld hier is Credit Suisse, waarvan het hogere management op 84% van de niet-financiële maatstaven voor risico en controle, waarde en cultuur en duurzaamheid in 2022 daadwerkelijk uitgekeerd kreeg. En we weten allemaal wat er daarna gebeurde ...

Als beleggers mogen we er best eens nadrukkelijker op hameren dat het niet redelijk is om te verwachten dat bedrijven op elke maatschappelijke kwestie een antwoord weten. De evolutie van het beleidslandschap en de beslissingen van een aantal bedrijven om hun duurzaamheidsdoelen te versoepelen, bewijzen eens te meer dat het niet het einddoel kan zijn om ambitie te laten zien. Maar dit betekent niet dat ambitie niet meer belangrijk is. Aandeelhoudersvergaderingen, naast doorlopende engagement-initiatieven, blijven effectieve manieren om bedrijven ter verantwoording te roepen, maar geen duurzaamheidsstrategie is eigenlijk compleet zonder ruimte voor economische overwegingen, zoals het concurrentievoordeel. En daarvoor is een deugdelijke bedrijfsvoering en meer rationaliteit van beleggers nodig.